Fotopersbureau Het Zuiden, 12 juni 1959
Een forse wand aan de Orthenseweg. Het lijkt op een fabrieksgebouw, maar gezien de aangebrachte reclames is het dat niet. Maar wat zat er oorspronkelijk achter de voorgevel van: Orthenseweg 64? De leer-importeur Ivo van Haren stichtte in 1929 in Waalwijk een bedrijf om van leer schoenen te maken, terwijl hij tevens van plan was deze schoenen in eigen winkels te verkopen. Hij startte op 23 augustus van dat jaar met twee fabriekjes, waar in totaal 40 mensen werk vonden, en twee winkels, in Rotterdam. Zevenhonderd paar schoenen per week bedroeg de produktie. De formule sloeg aan en acht jaar later, in 1937, werkten er 1.400 mensen in verschillende fabrieken, die tesamen 20.000 paar schoenen per week produceerden. Deze werden verkocht in ongeveer 50 schoenwinkels. Ook 's-Hertogenbosch kende toen al enige jaren een Van Haren Schoenenwinkel. In die periode werd grote concurrentie ondervonden van de uit het toenmalige Tsjecho-Slowakije afkomstige Bata-fabrieken die in ons land fabrieken en filialen volgens hetzelfde principe openden. De crisisjaren werden door Van Haren overleefd, maar de Tweede Wereldoorlog leverde ook grote moeilijkheden op. Eind 1941 werden de fabrieken stilgelegd omdat Van Haren weigerde voor Duitsland schoenen te maken. In 1944 waren er nog slechts lege fabrieken. Nieuwe plannen werden gemaakt. Niet alleen in Waalwijk zou er produktie komen: ook elders. In de jaren 1949-1951 werd de fabriek aan de Orthenseweg gebouwd: Ivo van Haren's Schoenfabrieken stond er in metershoge letters met neonverlichting op de voorgevel. Het was de grootste fabriek van Van Haren. Werden er in Waalwijk zo'n 14.000 paar schoenen per week gemaakt; in Oosterhout produceerde men 10.000 paar pantoffels en kinderschoenen terwijl 's-Hertogenbosch wekelijks goed was voor 20.000 paar. In totaal zouden er ongeveer honderd schoenenwinkels de naam Van Haren dragen, bekend geworden bij de groteren door het reclamefiguurtje - een 'levende' zool -, terwijl de jeugd zich de winkels herinnert door de grote, gele, langwerpige ballons die men er cadeau kreeg. Miljoenen paren schoenen en bijvoorbeeld 450 kilometer schoenveter werden er in die jaren geproduceerd. Van Haren woonde in de 50er en 60er jaren in Vught op het landgoed Crayenstein, temidden van de natuur en vele dieren. In 1965 overleed hij. In de zeventiger jaren ging het niet zo goed met het bedrijf. De fabricage van schoenen in Nederland was te duur geworden in vergelijking met produktie elders. In 1976 bijvoorbeeld werd van de in de winkels verkochte schoenen er nog maar 60% zelf vervaardigd. Veertig procent werd geïmporteerd. Geen wonder dat er fabrieken gesloten werden. Ook de fabriek aan de Orthenseweg ging verloren. In het grote, heringerichte fabriekscomplex zitten de laatste tien jaar een groot aantal bedrijven die het er langer of korter volhouden, zoals: Blokker, Flasg Gym, Giraffe, Gold's Gym Fitness, Kwantum, Kwik-Fit, Raak, Spuer-Confex en Wickes. |
1995 |
Henny MolhuysenAchter de voorgevel : 20.000 Paar schoenen per weekBrabants Dagblad donderdag 2 november 1995 |
Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 322